บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำกัด ประกอบธุรกิจหลักคือการผลิตปูนซีเมนต์ จัดตั้งเป็นนิติบุคคลประเภทบริษัทจำกัดด้วยทุนจดทะเบียน 100 ล้านบาท โดยตระกูลรัตนรักษ์ เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2512 และได้เริ่มดำเนินการผลิตปูนซีเมนต์ตั้งแต่ปี 2515 เป็นต้นมา
ในปี 2520 หลังจากประสบความสำเร็จอย่างต่อเนื่องในการดำเนินธุรกิจ ปูนซีเมนต์นครหลวงได้จดทะเบียนเป็นบริษัทในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และในปี 2524 บริษัทได้มีการพัฒนาพลังงานเชื้อเพลิงที่ใช้ผลิตปูนซีเมนต์ในโรงงาน ที่จังหวัดสระบุรี จากน้ำมันเตาซึ่งต้องนำเข้าจากต่างประเทศ มาเป็นถ่านหินลิกไนต์จากแหล่งภายในประเทศ และในปี 2532 ปูนซีเมนต์นครหลวงยังเป็นผู้นำและบริษัทแรกในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ที่นำระบบผลิตไฟฟ้าจากความร้อนเหลือใช้ (waste heat recovery system) ในกระบวนการผลิตกลับมาใช้ใหม่ ซึ่งทำให้ลดการบริโภคน้ำมันซึ่งเป็นต้นทุนหลัก ในการผลิตปูนซีเมนต์โดยการดักเก็บความร้อนจากเตาเผาปูนซีเมนต์แล้วนำไปใช้ผลิตกระแสไฟฟ้า ต่อมาปี 2536 บริษัทเปลี่ยนชื่อเป็นทางการ ?บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำกัด(มหาชน)? (Siam City Cement Public Company Limited) แปรสภาพเป็นบริษัทมหาชนจำกัด หลังจากจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ แห่งประเทศไทย